Jaki kształt dachu?

Marta Balcerowska
O kształcie dachu, jego proporcjach i trendach w projektowaniu opowiada Barbara Kierejewska-Zielińska – architekt, założycielka pracowni BPArch.
Jaki kształt dachu?

Jakie są właściwe proporcje dachu?

Proporcje dachu, jego kształt ewoluują wraz ze zmieniającymi się stylami w architekturze. Na przykład  w architekturze klasycznej dominowały dachy czterospadowe i dwuspadowe, charakterystyczne dla dawnych dworów, o proporcjach 2:1, z czego dwie części wysokości stanowił dach. Był on więc dość duży, dominował nad niskimi ścianami parteru. Kąt nachylenia połaci wynosił maksymalnie 45º. Dla architektury modernistycznej z kolei charakterystyczne są dachy o niewielkim nachyleniu lub płaskie.
Najważniejsze jest, aby cały budynek był proporcjonalny, a właściwe proporcje narzuca dobry architekt. Bardzo istotne jest, aby dach nie był zbyt wysoko posadowiony ponad nadprożami okiennymi, jak również, aby nie nachodził za nisko na okna. Dach nie może przytłaczać budynku, sprawiać wrażenie ciężkiego. Zbyt duży i rozbudowany, np. wieloma lukarnami, często tłumi pozostałe elementy architektury.
Zdarza się, że inwestorzy zaburzają proporcje budynku za namową samych wykonawców. Proponują oni nieprzewidziane w projekcie zmiany, jak np. podniesienie dachu pierwotnie nisko posadowionego o kilka pustaków, aby inwestor uzyskał dodatkową przestrzeń na poddaszu zaplanowanym jako nieużytkowe. Taki budynek zupełnie traci swoje proporcje, staje się swoistego rodzaju karykaturą. Na szczęście wprowadzone zmiany w Prawie budowlanym powinny odstraszać inwestorów przed tego typu decyzjami. Podniesiony w ten sposób dach to również zwiększona kubatura budynku – jest to istotne odstępstwo od projektu i wymaga wykonania zamiennego projektu, a to dodatkowo kosztuje.

Czy domy z poddaszami użytkowymi są nadal popularne?
Jeszcze do niedawna większość inwestorów preferowała domy właśnie z poddaszem. Teraz projektuję więcej budynków mieszkalnych z pełnym piętrem. Przy dwóch kondygnacjach dach musi mieć niewielki kąt nachylenia, inaczej wyglądałby zbyt potężnie. Zresztą kiedy poddasze jest nieużytkowe, minimalizuje się je automatycznie poprzez obniżenie wysokości dachu. Tego typu domów, nawiązujących do modernistycznych willi, buduje się coraz więcej.

Jaki kształt dachu?
Jaki kształt dachu?

  Pod jakim dachem najlepiej je urządzić poddasze użytkowe, jak je doświetlić, jeśli chcemy mieć poddasze z urokliwymi skosami, widoczną konstrukcją więźby?
Wygodne poddasze do zamieszkania można urządzić  np. pod dachem czterospadowym. Przy takim kształcie dachu proponuję najwyżej trzy lukarny. Dach czterospadowy z lukarną na każdej połaci przypominałby raczej wiatrak. Przeładowany lukarnami dach wygląda zbyt ciężko. Dobre rozwiązanie to oczywiście okna połaciowe, ale i one powinny stanowić na dachu przemyślany układ czy kompozycję. Coraz częściej na dachu musi się znaleźć jeszcze miejsce na kolektory słoneczne. Wszystkie te elementy trzeba tak ogarnąć w przestrzeni dachowej, aby nie zaburzyć jej proporcji, nie wprowadzić na dachu bałaganu.

Pierwszym krokiem w tworzeniu projektu naszego domu jest więc decyzja, czy chcemy, aby on odpowiadał współczesnym trendom, czy też był bardziej tradycyjny. Zatem kształt dachu jest także konsekwencją tego wyboru. Czy podobnie jest z materiałem na pokrycie?
Wybór pokrycia również ściśle warunkuje typ architektury. W tej chwili znowu chętnie wybieranym materiałem jest blacha płaska z rąbkiem stojącym, która dobrze współgra z kanonem współczesnej architektury. Powróciła w nieco innej, ulepszonej formie. Przede wszystkim same rąbki łączeniowe są obecnie idealnie równe i wyglądają estetycznie. Ale blachę płaską stosuje się nie tylko na dachach – chętnie wykańcza się nią także fragmenty elewacji. Na dachach nowoczesnych domów dobrze prezentują się też płaskie dachówki prostokątne i w kształcie karo. Moim zdaniem bardzo malownicza jest dachówka typu mnich-mniszka – ale to już dotyczy domów utrzymanych w klasycznym stylu. Wyjątkowy jest natomiast łupek, pięknie wygląda na każdym dachu, jest jednak drogi. Wiele razy udało mi się też namówić inwestorów na dach „zielony”, który ma wiele zalet, przede wszystkim jest bardzo dobrym izolatorem. 

Jaki kształt dachu?
Jaki kształt dachu?

A kolor pokrycia?
Jest również bardzo ważny. Cenię kolory stonowane, naturalne, jak np. szary, grafitowy, ceglany. Dachy czerwone, wiśniowe, niebieskie czy zielone są pretensjonalne, wyglądają wręcz śmiesznie
w otoczeniu innych budynków. W warunkach zabudowy lub wypisie z planu zagospodarowania na danym terenie często określane są  m.in. dopuszczalna wysokość budynku, kąt nachylenia dachu, nawet rodzaj pokrycia (najczęściej jest to dachówka), natomiast brakuje sprecyzowania właśnie kolorystyki pokrycia, jak również elewacji. Takie „kolorystyczne przepisy” obowiązują  np. w Niemczech czy Austrii. Często fantazja inwestorów, chęć wyróżnienia swojego domu właśnie intensywnymi barwami nie ma granic. Niestety takie budynki zalewają naszą przestrzeń, degradując pejzaż. Dobrze, jeśli nowo powstały dom nawiązuje, przynajmniej w jakimś stopniu, do otoczenia. Może to być właśnie kształt dachu, jego kolorystyka. Ważna jest bowiem harmonia w przestrzeni, szacunek dla krajobrazu.

od 7 lat
Wideo

Gdynia Orłowo

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na e-dach.pl e-dach.pl