Kto za co odpowiada na budowie

W ramach dostosowania polskich przepisów Prawa Budowlanego do obowiązujących w Unii Europejskiej, w ostatnim czasie nastąpiły bardzo istotne zmiany. Dotyczą one samych przepisów, jak również wynikających z nich wymagań wykonawczych i przepisów BHP, które mówią, że obiekty budowlane należy budować zapewniając warunki bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przepisy Prawa budowlanego adresowane są do uczestników procesu budowy oraz właścicieli obiektów budowlanych, zaś nadzór i kontrolę nad przestrzeganiem tych przepisów sprawują organa administracji architektoniczno-budowlanej i nadzór budowlany.

Zgodnie z Ustawą dotyczącą Prawa Budowlanego w budowie uczestniczą:

• inwestor,
• projektant,
• kierownik budowy i kierownicy robót,
• inspektor nadzoru inwestorskiego.

Każdy z wymienionych podmiotów ma określone prawa i obowiązki, których znajomość jest niezbędna do prawidłowej realizacji budowy domu.

Inwestor
Do obowiązków inwestora należy:

• zawiadomienie właściwego organu oraz projektanta o zamierzonym rozpoczęciu robót budowlanych, dołączając na piśmie oświadczenie kierownika budowy, w którym ten stwierdza sporządzenie planu „bioz”. (Przepisy BHP nakładają na inwestora obowiązek zawiadomienia właściwego inspektora pracy, w terminie 7 dni przed rozpoczęciem budowy i rozbiórki, dla której wymagane jest opracowanie planu „bioz”),
• zorganizowanie procesu budowy (przekazanie kierownikowi terenu budowy wraz z całym zapleczem; pakamery, magazyny),
• zapewnienie opracowania projektów oraz wykonania i odbiorów robót budowlanych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych,
• zapłata umówionego wynagrodzenia.

Właściwy organ, w decyzji o pozwoleniu na budowę, może nałożyć na inwestora obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego, a także obowiązek zapewnienia nadzoru autorskiego, w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania obiektu lub robót budowlanych bądź przewidywanym wpływem na środowisko.

Inwestor jest zobowiązany również bezzwłocznie zawiadomić właściwy organ o zmianie:

• kierownika budowy lub robót,
• inspektora nadzoru inwestorskiego,
• projektanta sprawującego nadzór autorski.

Projektant
Do podstawowych obowiązków projektanta należy:

• opracowanie projektu architektoniczno-budowlanego obiektu w sposób zgodny z ustaleniami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, wymaganiami ustawy, przepisami i obowiązującymi Polskimi Normami oraz zasadami wiedzy technicznej, a w razie potrzeby, zapewnienie udziału w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności (obowiązek ten nie dotyczy: projektów obiektów o prostej konstrukcji, nie stwarzających zagrożenia dla użytkowników i otoczenia, takich jak: budynki mieszkalne jednorodzinne i małe domy mieszkalne, niewielkie obiekty gospodarcze, inwentarskie, składowe, handlowe i usługowe),
• uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów,
• wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań, a także uzgadnianie dokumentów technicznych,
• sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu w zakresie: stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem, uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego.

Projektant, w trakcie realizacji budowy, ma prawo:

• wstępu na teren budowy i dokonywania zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji,
• żądania, wpisem do dziennika budowy, wstrzymania robót budowlanych w razie: stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia, wykonywania ich niezgodnie z projektem.

Kierownik budowy
Do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy:

• protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami technicznymi i stałymi punktami osnowy geodezyjnej oraz podlegającymi ochronie elementami środowiska przyrodniczego i kulturowego,
• prowadzenie dokumentacji budowy,
• zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami i obowiązującymi Polskimi Normami oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,
• wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu,
• zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem,
• realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy,
• zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu bądź zanikających oraz zapewnienie dokonania wymaganych przepisami lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru,
• przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego,
• zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad, a także przekazanie inwestorowi odpowiedniego oświadczenia.

Kierownik budowy ma prawo:

• występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia procesu budowy,
• ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych.