Nasady kominowe - rodzaje, działanie, wybór

Nasady kominowe wyglądają całkiem dekoracyjnie. Ale nie montuje się ich na kominach dla ozdoby. Nasady kominowe mają istotny wpływ na działanie systemów kominowych.

Odpowiednio dobrane nasady stanowią integralną część systemów kominowych. Wspomagają wentylację grawitacyjną wywiewną oraz ciąg w kominach spalinowych i dymowych. Ich zadaniem jest ochrona przewodów kominowym przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych, które mogą zakłócać lub osłabiać naturalny ciąg w kominie. Zabezpieczają też przed innym, groźnym zjawiskiem, tzw. ciągiem wstecznym, czyli cofaniem się spalin do przewodu. Powietrze zamiast wydostawać się przez kanały wentylacyjne, wpada przez nie do wnętrza. Często dzieje się tak w upalne letnie dni, gdy temperatura na zewnątrz jest wyższa niż wewnątrz budynku. Ponadto może dojść do zasysania spalin wydostających się z przewodów spalinowych oraz dymowych i wtłaczania ich do budynku.

Błędy przy wyborze i eksploatacji komina mogą być niebezpieczne. Dowiedz się, jak ich uniknąć

Rodzaje nasad kominowych

W zależności od sposobu działania, nasady kominowe dzieli się na:

Nasady kominowe samonastawne

Nasady samonastawne to urządzenia o działaniu grawitacyjnym. Niezależnie od kierunku, siły i rodzaju wiatru przedłużona część obracającej się na łożyskach nasady, przypominająca nieco żagiel, ustawia się po zawietrznej stronie wiejącego wiatru. Osłania ona wówczas wylot przewodu kominowego, wytwarzając podciśnienie proporcjonalne do siły wiatru. Nasady samonastawne montuje się na wylotach kominowych o działaniu grawitacyjnym: wentylacyjnych, spalinowych i dymowych.

Nasady kominowe stałe

Do najpopularniejszych nasad stałych należą daszki, które osłaniają wylot komina głównie przed deszczem i śniegiem. Mają także wpływ, choć nieznaczny, na poprawę ciągu w kominie – gdy wieje wiatr, od ich strony zawietrznej tworzy się podciśnienie wzmacniające ciąg. Montuje się je na wylotach kominowych o działaniu grawitacyjnym: wentylacyjnych, spalinowych (urządzenia gazowe – spaliny suche).

Poznaj: Podstawowe zasady budowy komina z cegły

Nasady kominowe obrotowe

Nasady obrotowe to urządzenia dynamicznie wykorzystujące siłę wiatru. Wiatr wprawia głowicę nasady w ruch obrotowy (niezależnie od kierunku wiatru nasada obraca się zawsze w tę samą stronę), a odpowiednio ukształtowane łopatki odsysają powietrze z kanału dolotowego, usprawniając tym samym ciąg w kominie. Tego typu nasady kominowe są mniej podatne na zanieczyszczenia pochodzące ze spalin niż np. nasady samonastawne. Stosuje się je najczęściej jako zakończenie przewodów wentylacyjnych.

Obrotowe nasady hybrydowe
Wykorzystywane w wentylacji hybrydowej (kiedy wentylacja naturalna wspomagana jest mechanicznie) i montowane na szczytach kanałów wentylacyjnych. Działają jak zwykłe nasady obrotowe – głowica obraca się pod wpływem wiatru, wytwarzając podciśnienie w króćcu nasady, a w efekcie wzrasta natężenie przepływu powietrza w przewodach. Różnica między nimi polega na tym, że wyposażone są dodatkowo w silniki małej mocy (zasilanie 230 V), które wspomagają działanie nasady przy niedostatecznej sile wiatru. W przypadku zaś zbyt dużej prędkości wiatru silnik redukuje obroty nasady do ustalonych na programatorze. Programator z wyświetlaczem pokazuje prędkość obrotową oraz stan pracy nasady. Urządzenie może być wyposażone w kilka stref czasowych, dla których ustawia się różne wartości prędkości obrotowej nasady w ciągu doby.

Nasady kominowe mechaniczne, zwane mechanicznymi wyciągami spalin
Ich zadaniem jest wytworzenie stabilnego ciągu w całym przewodzie i kominie. W przypadku instalacji do kominów, do których podłączone są na przykład kominki, gwarantują łatwe w nich rozpalanie. Zapobiegają spływowi skroplin do wnętrza komina oraz redukują ilość zbierających się w przewodzie kominowym zanieczyszczeń.
Wyciągi kominowe wykonane są z odpornego na korozję odlewu aluminiowego, wykończonego zazwyczaj szarą powłoką lakierniczą. Są przystosowane do pracy ciągłej w temperaturach nawet do 250oC oraz w warunkach zapylenia, a jednocześnie odporne na ujemne temperatury powietrza oraz wilgoć. Wyposażone są w odchylaną głowicę, co ułatwia czynności serwisowe, czyszczenie wyciągu oraz komina. Napędzane są silnikiem (napięcie 230 V) osadzonym w obudowie chroniącej go przed spalinami. Pracuje on na bezobsługowych, zamkniętych łożyskach kulkowych.
Wyciągi te mają bardzo szeroki zasięg wydajności, dzięki czemu mogą współpracować z różnymi rodzajami urządzeń grzewczych, takimi jak: kominki i piece domowe, kotły i podgrzewacze (gazowe – wyciągi mają wbudowane odpowiednie systemy zabezpieczeń; olejowe; na paliwa stałe), mogą też obsługiwać kilka urządzeń podłączonych do jednego przewodu.

Kiedy warto stosować nasady kominowe

Nasada kominowa na pewno sprawdzi się, kiedy występują zawirowania powietrza na wylocie komina, spowodowane np. jego niekorzystnym usytuowaniem. Warto ją zastosować też przy zaburzonym lub za słabym ciągu komina, wówczas gdy przewód dymowy lub spalinowy jest krótki i ma mały przekrój. Nie bez znaczenia jest także usytuowanie budynku. Gdy położony jest w górach, wśród wysokich drzew, nad morzem, gdzie wieją silne wiatry (mogą spowodować przymknięcie wylotu komina), wśród innych wysokich budynków – w takich przypadkach warto przemyśleć montaż nasady, gdyż wszystkie te czynniki mogą sprzyjać zawirowaniom powietrza i przeciągom, a te z kolei zaburzają ciąg w kominach. Nie zapominajmy także o ptakach – niektóre gatunki lubią zakładać w kominach gniazda, co skutecznie blokuje ciąg. Nasada z pewnością uniemożliwi im zadomowienie się w kominie.

Przeczytaj koniecznie: Jak poprawić ciąg w kominie. Praktyczne porady

Kryteria doboru nasad kominowych

Nasady kominowe dobiera się w zależności od rodzaju przewodów kominowych. Te stosowane na przewodach dymowych oraz spalinowych powinny być wykonane z blach chromoniklowych kwaso- lub żaroodpornych. Na kominach wentylacyjnych natomiast można stosować nasady z blach ocynkowanych. Ważny jest również właściwy dobór średnicy nasady, odpowiadający średnicy wylotu przewodu kominowego.
Wszystkie nasady kominowe, bez względu na to, czy stosowane są na przewody wentylacyjne, czy spalinowe, powinny posiadać aprobatę techniczną, która daje gwarancję prawidłowego działania, a więc również bezpieczeństwa.

Konserwacja nasad kominowych

Ponieważ nasada kominowa jest częścią komina, podobnie jak on podlega okresowym przeglądom przeprowadzanym przez kominiarza. Kominy wentylacyjne sprawdza się raz w roku, spalinowe dwa razy w roku, natomiast dymowe cztery razy w roku. Podczas takiego przeglądu kominiarz powinien ewentualnie oczyścić nasadę i sprawdzić prawidłowość działania łożysk – dotyczy to nasad samonastawnych i obrotowych.