Ochrona odgromowa na dachu

Instalację chroniącą dom przed wyładowaniem atmosferycznym tworzą specjalne przewody, ułożone na dachach, ścianach i kominach przystosowanych do przejęcia prądu piorunowego i bezpiecznego odprowadzenia go do ziemi.

Instalacja odgromowa jest obowiązkowa na wszystkich budynkach przemysłowych i użyteczności publicznej. Dla domów jednorodzinnych nie jest konieczna, co nie oznacza zbędna.

Mniej groźne jest uderzenie pioruna w dom zbudowany
z materiałów niepalnych niż w dom drewniany lub dom z dachem krytym papą czy gontem.

Nie oznacza to jednak, że dom murowany nie jest zagrożony. W niebezpieczeństwie mogą
się znaleźć zwłaszcza instalacje elektryczne oraz podłączone do nich urządzenia, którym grozi zniszczenie w wyniku przepływu tzw. prądów piorunowych.

Decydując się na dach z materiałów palnych, musimy się liczyć ze zwiększonym niebezpieczeństwem uszkodzenia czy nawet zniszczenia. Podobnie jest z lokalizacją domu. Budynek postawiony z dala od wysokich drzew, będący najwyższym obiektem na danym obszarze będzie zawsze bardziej narażony na uderzenie pioruna niż budynki niskie, ulokowane w zwartej zabudowie lub w sąsiedztwie wysokich drzew.

Aby uchronić dom przed takimi zagrożeniami, trzeba założyć instalację odgromową na zewnątrz budynku, i zastosować specjalne urządzenia ochronne wewnątrz.

Instalacja odgromowa to zespół połączonych ze sobą elementów, których zadaniem jest przejęcie prądu wyładowania piorunowego i odprowadzenie go jak najkrótszą drogą do ziemi bez szkody dla budynku, przebywających w nim ludzi oraz urządzeń elektrycznych i elektronicznych stanowiących jego wyposażenie.

Aktualne normy, którym podlega instalacja ochrony odgromowej to: PN-86/E-05003 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. oraz PN-IEC 61024-1: 2001. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Normy te nie wykluczają się, a w przypadku sprzeczności należy kierować się zasadą, że obowiązują zapisy normy nowszej.

Zaprojektowanie i wykonanie instalacji odgromowej powinno się zlecić fachowcowi. Doborem elementów instalacji zajmują się projektanci i elektrycy. Na rynku nie ma gotowych systemów, ponieważ liczba elementów i sposób ich rozmieszczenia są indywidualnie dobierane dla konkretnego budynku. Zależy to głównie od pokrycia dachu, grubości ocieplenia budynku i jego wymiarów.

Elementy instalacji muszą:

• mieć certyfikat na znak bezpieczeństwa „B” (wyroby powstałe do 1.05.2004);
• mieć deklarację zgodności europejskiej (z dyrektywą niskonapięciową 73/23/EEC)
• oraz oznakowanie CE (wyroby wyprodukowane po 1.05.2004).
  
  Podstawowe elementy instalacji:
• zwody - części urządzeń piorunochronnych; specjalnie ułożone na dachu przewody metalowe (zwody sztuczne) lub wykorzystane w instalacji odgromowej metalowe elementy budynku (zwody naturalne) przeznaczone do bezpośredniego przyjmowania wyładowań atmosferycznych;
• uziomy- przedmioty metalowe umieszczone (lub przeznaczone do umieszczenia) w gruncie, tworzące połączenia przewodzące z ziemią. W instalacji można stosować dwa typy uziomów:
  • otokowe i fundamentowe
  • pionowe oraz poziome, czyli promieniowe
• pręty uziemiające – służą do przedłużania uziomów w czasie montażu czyli wbijania w głąb ziemi;
• uchwyty - stosuje się do mocowania lub prowadzenia zwodów przewodów odprowadzających, które bezpośrednio przejmują wyładowania atmosferyczne. Uchwyty instalowane są na dachu płaskim lub spadzistym, ścianie lub kominie;
• złącza – są przeznaczone do łączenia zwodów, przewodów odprowadzających, uziomów (przedmiot metalowy umieszczony w gruncie, tworzący połączenie przewodzące z ziemią);
• naciągi -  przystosowane do naciągnięcia zwodów, przewodów odprowadzających itp. Każda instalacja powinna być odpowiednio naciągnięta ze względu na bezpieczeństwo
  i estetykę.