Ogród na dachu, czyli zakładamy dach zielony

Ogród na dachu - najlepiej zaplanuj przed budową

Prawidłowo zaplanowane i wykonane dachy zielone mogą być wizytówkami każdej nieruchomości, podnosząc atrakcyjność nie tylko samego budynku, ale i okolicy. Dach taki nie tylko chroni przed hałasem, ale również sprawia, że zimą w budynku jest cieplej, a latem użytkownikom nie doskwierają upały, co szczególnie doceniać będą mieszkańcy centrów miast. Co ważne dach zielony stworzyć można nie tylko na dużych powierzchniach hoteli czy biurowców, ale również na domach jednorodzinnych, altanach czy garażach.

Do stworzenia zielonego dachu trzeba się dobrze przygotować. Znacznie łatwiej przeprowadzić inwestycję, gdy zaplanuje się ją już na etapie przygotowywania projektu. Wynika to z tego, że – w zależności od tego, czy planujemy na dachu zieleń ekstensywną czy intensywną – dach będzie obciążony wagą nawet kilkuset kilogramów na metr kwadratowy.

Trzeba też koniecznie przygotować odpowiedni „zapas” wytrzymałości, bo na zielony dach spadnie również deszcz i śnieg. Nie każdy strop będzie w stanie wytrzymać taki ciężar, dlatego już na poziomie konstrukcyjnym trzeba brać to pod uwagę (a w istniejących obiektach należy zlecić badanie nośności dachu specjaliście).

Równie ważną sprawą jest odpowiednia izolacja i zabezpieczenie dachu. Niedocenienie siły systemu korzeniowego roślin może skończyć się koniecznością gruntownego remontu dachu, jeśli ten nie będzie odpowiednio zabezpieczony.

Zieleń na dachu - rozwiązania systemowe

Zielone dachy cieszą się coraz większą popularnością w naszym kraju. Pojawiają się nie tylko przy okazji dużych inwestycji deweloperskich (firmy traktują takie dachy jako jedną z atrakcji i modny trend w projektowaniu), ale także u inwestorów indywidualnych. Ci drudzy mogą pokusić się o wykonanie zielonego dachu samodzielnie, choć nie są to zabiegi proste. Rosnący popyt na tego typu konstrukcje sprawił jednak, że wielu producentów przygotowało dedykowane zielonym dachom kompaktowe rozwiązania, które znacznie ułatwiają pracę.

– Za pomocą rozwiązań systemowych możemy stworzyć dach zielony typu intensywnego lub ekstensywnego. Systemy zazielenienia intensywnego z trawnikami, obszarami dla roślin, ścieżek i powierzchni przeznaczonych do wypoczynku, mogą być formowane i użytkowane w identyczny sposób jak ogrody. Natomiast dachy ekstensywne składają się z mało wymagających roślin, przeważnie niskopiennych – można po nich chodzić tylko w celu dokonywania przeglądu i konserwacji.
Decydując się na rozwiązanie systemowe, możemy wybrać odpowiadający nam typ zazielenia, a w ramach systemu otrzymamy wszystkie elementy niezbędne do jego wykonania (poza roślinnością) i doskonale do siebie pasujące. – mówi Jacek Niewiedział, ekspert firmy Bauder.

Dach zielony krok po kroku

Przed przystąpieniem do prac oczyścić trzeba całą powierzchnię dachu, zwracając uwagę zwłaszcza na ostre elementy (szkło, kamienie), które mogłyby uszkodzić warstwę izolacyjną. Na tak przygotowanej powierzchni rozkłada się warstwę hydroizolacyjną. Wybór możliwości jest spory i zależy od budżetu inwestora i jego preferencji. Można więc na dachu rozłożyć papę termozgrzewalną, kauczuk syntetyczny, folie PCV i inne.

Koniecznie trzeba sprawdzić, czy producent zaznaczył ich odporność na przerastanie korzeni. Jeśli nie, inwestora czeka jeszcze ułożenie folii przeciwkorzennej. Pamiętać należy o pozostawieniu otworów na odpływy wody z dachu. Na hydroizolację nakłada się kolejną warstwę materiału – geowłókninę, która ma za zadanie chronić delikatną folię przed uszkodzeniami mechanicznymi, a jednocześnie gromadzić wodę, która będzie służyła roślinom.

Na tak przygotowany dach kładzie się następnie warstwę drenującą. Do jej wykonania może służyć wiele elementów – może to być utwardzany styropian, płyty z polietylenu czy gotowe maty z włókien syntetycznych. Firmy specjalizujące się w wytwarzaniu takich mat dają spore pole manewru – można wybrać produkt dostosowując je do tego, co będzie zdobiło ogród na dachu. Inne rozwiązania można zastosować w przypadku roślin potrzebujących dużo wody, a inne – gdy rośliny będą sobie radzić bez intensywnego nawadniania.

Na drenaż zakłada się kolejną warstwę izolacyjną – wykonaną z bardzo drobnych oczek włókninę, która ma za zadanie przepuszczanie wody, ale powstrzymuje drobne cząstki gruntu, które mogłyby uszkodzić niżej położone warstwy.

Dopiero teraz można przystąpić do wyłożenia dachu ziemią, a właściwie odpowiednio przygotowanym substratem wegatacyjnym. Żyzny, ale bardzo ciężki grunt, stosowany w klasycznych ogrodach zupełnie nie nadaje się do tworzenia zielonych dachów.

Znacznie lepszy jest dedykowany substrat - jest lżejszy, ale posiada także odpowiednie właściwości chemiczne, pozbawiony jest także chwastów, z którymi walka na dachu może być szczególnie trudna. Dobry substrat charakteryzuje się odpornością na deptanie, niską zapalnością (dachy wystawione są na intensywne działanie słońca), odpornością na wypłukiwanie i zwartością, która umożliwi roślinom szybkie ukorzenienie.

Warstwa ziemi – którą trzeba starannie, równomiernie rozprowadzić na dachu – powinna mieć około 8-10 centymetrów grubości. Na koniec pozostaje już tylko nasadzenie odpowiedniej roślinności.

Pielęgnacja dachu zielonego

Samo stworzenie zielonego dachu nie kończy pracy. Zwłaszcza w ciągu kilku miesięcy po jego założeniu wymagać będzie intensywnej pielęgnacji roślin. Niektórzy specjaliści radzą, by unikać na dachach tworzenia trawników. Te wymagają bowiem stałej opieki – nawadniania, nawożenia, usuwania chwastów, koszenia czy grabienia. Znacznie lepiej w tej roli sprawdzają się na przykład mchy.

Podstawowa zasada przy tworzeniu dachów zielonych mówi o tym, że im roślinność bardziej intensywna (a więc zwykle wysoka), tym więcej pracy czeka w tak prowadzonym ogrodzie. Takie rośliny wymagają bowiem stałego zaangażowania. Roślinność ekstensywna znacznie lepiej znosi trudne warunki na dachu (okresowe susze, ekspozycja na słońce) i nie wymaga tak starannej pielęgnacji.