Rynny z miedzi

Pokrycia z miedzi układa się na wieżach, zabytkach i wszędzie tam, gdzie muszą one służyć kilkaset lat, bo wymiana jest trudna do przeprowadzenia i kosztowna. Potencjalnych nabywców pokryć raczej więc nie przybywa. Inaczej jest z rynnami, obróbkami i akcesoriami z miedzi. Zainteresowanie nimi rośnie, bo inwestorzy coraz częściej są gotowi ponieść wysokie koszty montażu, by przez wiele lat mieć „wolne”
od remontów.

Inwestorzy ci kierują się zasadą jednakowej żywotności pokrycia
i elementów uzupełniających. Mówi ona, że rynny i obróbki powinny być
tej samej trwałości co pokrycie, by ewentualny remont przeprowadzać jednocześnie i by nieszczelne, niesprawne z powodu zużycia rynny czy obróbki nie spowodowały przyspieszonego starzenia się pokrycia. I tak, rynny z miedzi coraz częściej kupują ci inwestorzy, którzy postanowili pokryć dach dachówką ceramiczną (przypomnijmy: trwałość miedzi szacuje się na 100-300 lat, dachówki ceramicznej na 100-150 lat). Jeden z polskich producentów mówi, że sprzedaż rynien miedzianych rozkłada się tak, jak sprzedaż dachówki ceramicznej. Miedź sprzedaje się dobrze w Polsce zachodniej, północnej i częściowo na południu - tam, gdzie od pokoleń dominują pokrycia ceramiczne, a na popularności zyskują cementowe. W Polsce centralnej i na wschodzie, gdzie jeszcze niedawno królował eternit,
a teraz blachodachówka i dachówki bitumiczne - miedź sprzedaje się gorzej.

Obróbka na budowie
W tym przypadku wykonawca na placu budowy przycina blachę zgodnie z projektem i formuje z niej elementy systemu: rynny, rury spustowe, kosz zlewowy, kolanka i inne.
W przypadku pokryć blacha jest na placu budowy wstępnie profilowana. Polega to między innymi na zagięciu brzegów blachy tak, by już na dachu, po zaciśnięciu takiej zagiętej krawędzi z sąsiednią, powstało łączenie zwane rąbkiem. Wykonawca musi tu dysponować specjalną maszyną do profilowania blachy. Takich maszyn jest podobno w Polsce około 20, ale zakładów dekarskich specjalizujących się w wykonywaniu pokryć, orynnowania i akcesoriów miedzianych - więcej, ponieważ część z nich wypożycza maszyny.

Prefabrykacja
W zakładach trudniących się prefabrykacją elementów miedzianych powstają między innymi łuski (małoformatowy element służący do krycia dachów), blachodachówka, wyprofilowane pasy blachy, rynny, rury spustowe oraz wszystkie inne kształtki systemu rynnowego. Zaopatrzenie się w takie gotowe elementy znacznie ułatwia wykonawcy zadanie, a tym samym zmniejsza ryzyko popełnienia błędu. Na budowę trafiają rynny i rury spustowe przycięte na wymiar na podstawie projektu. Elementy te mogą mieć nawet 6 m długości, podczas gdy na placu budowy wykonuje się je często z małych arkuszy blachy i są znaczenie krótsze. Wykonawcy wystarczą podstawowe narzędzia blacharskie: giętarka do haków, lutownica gazowa oraz nożyce.

Gdzie szukać wykonawców

Danymi dekarzy i firm dekarskich dysponują miejscy, wojewódzcy i diecezjalni konserwatorzy zabytków, oraz organizacje zrzeszające wykonawców (taką ogólnopolską organizacją jest Polskie Stowarzyszenie Dekarzy, są też zrzeszenia regionalne, np. Śląskie Stowarzyszenie Dekarzy). Kontaktu można też szukać przez Akademię Sztuki Dekarskiej w Żarach oraz w firmach zajmujących się prefabrykacją i sprzedażą elementów miedzianych. Dobrze także zasięgnąć informacji u innych inwestorów, tych, którzy już mają rynny miedziane.

Droga, ale nie tak bardzo

Mimo oczywistych zalet miedzi takich jak trwałość szacowana na wiele ponad sto lat, wielu inwestorów uważa, że materiał ten jest poza ich zasięgiem. Miedź jest droga, ale często nie tak bardzo, jak nam się wydaje. Jak nas zapewnił jeden z producentów orynnowania miedzianego, niekiedy po sporządzeniu wstępnego kosztorysu okazuje się, że koszt wykonania systemu rynnowego z miedzi kosztuje 1,8 – 2 razy więcej niż kosztowałby system z PVC. Takie orynnowanie ma jednak jedną wadę: może być smakowitym kąskiem dla złodziei.

Ekologia

Producenci miedzi chętnie podkreślają trwałość i możliwość całkowitego recyklingu instalacji miedzianych oraz produkcję zgodną z normą ISO:14001, która zapewnia nieznaczne obciążenie środowiska. Wśród akcesoriów do rur spustowych można też znaleźć zbieracze deszczówki, które umożliwiają ponowne wykorzystanie tej wody (np. do podlewania ogrodu). Wymiar łapacza wody dostosowany jest do średnicy rur spustowych, zaś koszt jego zakupu jest niewielki (od 40 zł, zależnie od średnicy rury).